Osteoporoz ve Kemik Dansitometresi Nedir?
Osteoporoz; en sık görülen metabolik kemik hastalığıdır. Kemiklerimizin sertliklerinin azalıp, mikro yapısının bozulması sonucu daha zayıf ve kırılabilir hale gelmeleridir. Osteoporoz tanısı kemik mineral yoğunluğu (KMY) nun ölçülmesi ya da düşük travmalı bir kırık gelişmesi ile konur.
Tüm dünyada insan yaşamının uzaması ile yaşlanan nüfusun artmasıyla, osteoporoz giderek önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Günümüzde 200 milyondan fazla insanın osteoporotik olduğu tahmin edilmektedir.
Osteoporoz, kırıklar oluşmadan da tanısı konabilen, gerekli önlemlerle ve tedavilerle, kırıkların yaratacağı sağlık sorunlarının önlenebildiği bir hastalıktır.
Osteoporozda risk faktörleri şunlardır:
· Erişkin dönemde kırık
· 50 yaş üstü
· Menopoza girmiş olmak
· Östrojen düşüklüğü
· Testosteronda azalma
· Kötü beslenme (Kalsiyum eksikliği ve yetersiz D vitamin alımı)
· Fizik aktivite azlığı
· Birinci derece akrabalarda osteoporoz
· Kısa boylu, ince yapılı olmak
· Beyaz tenli, açık renk gözlü ve Asyalı olmak
· Sigara içmek
· Steroid veya antikonvülzan ilaç kullanımı
· Kronik hastalıklar
Kemik dansitometresi, kemik yoğunluğu kaybını değerlendirmek ve kemik mineral kaybını ölçmek amacıyla uygulanan bir tarama testidir. Osteoporozun yani kemik erimesinin kesin olarak saptanabilmesi için DEXA adı verilen ve X ışınlarının daha da kuvvetlendirilmiş bir formu kullanılan cihazla yapılmaktadır. DEXA doğruluğu kanıtlanmış bir yöntem olmakla birlikte, uygulaması esnasında da herhangi bir ağrı acı hissedilmemektedir.
Sıklıkla menopoz sonrası kadınları etkileyen ancak erkeklerde de görülebilen osteoporozun tanısında kullanılmaktadır. DEXA aynı zamanda kemiklerin kırılma riskini de ortaya koyar.
Kemik mineral yoğunluğu ölçüm endikasyonları şunlardır:
· 65 yaş üstü kadınlar
· Risk faktörü olan 65 yaş altı kadınlar
· Kırığı olan postmenopozal kadınlar
· Östrojen eksikliği bulunan kadınlarda (cerrahi-doğal menopoz ve diğer nedenler)
· Osteoporoz açısından yüksek risk altında bulunan menopoz öncesi kadınlar (amenore, hipermenore, anoreksi nervoza..)
· 70 yaş üstü erkekler
· Frajilite kırıklı tüm erkekler
· Birincil hiperparatiroidi hastalığı olanlar
· 10 yıldan beri kalsiyum alımının yetersiz olduğu durumlar (üriner taş ile birlikte veya tek başına kalsiüri, gastrointestinal hastalıklar, malabsorbsiyon, parsiyel gastrektomi)
· En az 5 yıldan beri ankilozan spondilit veya romatoid artrit tanısı ile izlenen hastalar
· Bazı ilaçların uzun süreli kullanımlarında; (kortikosteroid, tiroid ekstreleri, antiasitler, heparin gibi)
· Hareketsizlik (4 haftanın üzerinde)
Kemik yoğunluğu test sonuçlarınız T-puanları kullanılarak rapor edilir. T-skoru, 30 yıllık sağlıklı bir yetişkinin kemik yoğunluğunun ne kadar yüksek veya daha düşük olduğunu gösterir. Bir sağlık kuruluşu osteoporozu teşhis etmek için en düşük T puanına bakar.
Diğer blog yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
KAYNAKÇA
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kemik%20Mineral%20Dansitometre.pdf
