Yeterli ve Dengeli Beslenme
Hemen herkesin dilinde gezen yeterli ve dengeli beslenme ne anlama geliyor? Belki duymaktan sıkıldığımız ama kulak ardı edilmemesi gereken bu terim, sağlığımızı ve yaşantımızı doğrudan etkilemektedir.
Beslenmenin tanımı; büyüme, gelişme, fizyolojik işlevlerin devamlılığı, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılması olarak yapılmaktadır. 20. yy. başlarından beri sürdürülen bilimsel araştırmalarla beslenme bir bilim dalı olarak gelişmiştir. Bu bilim dalı besinlerin, üretiminden hücrelerde kullanımına kadar ki tüm evrelerinde insan-besin ilişkisini incelemekte, bireylere özgü beslenme planlarının yapılmasını sağlamaktadır. İnsanların her dönemde ihtiyaçları farklılık göstermektedir.
Örneğin doğumdan sonraki 6 ay anne sütü bebeğin gelişimi için çok önemlidir ve bu sütün içeriği diğer besinlerle tam olarak karşılanamamaktadır. Bunun gibi erişkin ve yaşlı bireylerin de yaşına, cinsiyetine, yaşantısına, fizyolojik ve biyolojik durumlarına göre ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu ihtiyaçlar ise yeterli ve dengeli beslenmeyle sağlanmaktadır. Yeterli beslenme, gerekli enerjinin sağlanması; dengeli beslenme ise bu enerjinin yanında bütün besin ögelerinin gereksinim kadar sağlanmasıdır.
Bir öğünde tabağımızda bulunması gereken gruplar 4 yapraklı yonca modeli ile ifade edilebilir. Bu da tabağımızda süt ve ürünleri, tahıl grubu, et ürünleri ve sebze-meyve gruplarının birlikte tüketildiğinde yeterli ve dengeli alımı sağladığını simgelemektedir.
İnsanların gereksinimi olan besin ögeleri ise proteinler, yağlar, karbonhidratlar, mineraller, vitaminler ve su olarak 6 gruba ayrılmaktadır. Bu besin gruplarının her birinde ayrı özellikte ve vücudun çalışmasında ayrı işlevi olan çeşitli besin ögeleri yer alır. Bu ögelerin herhangi biri veya birkaçı sağlanamadığında vücut çalışmasında aksamalar sonucu büyüme, gelişme geriliği ve sağlık bozuklukları görülmektedir. Bazı besinler (yağ, şeker, nişasta vb.) alındıklarında enerji ihtiyacını karşıladığı halde protein, vitamin ,mineral yetersizlikleri ile yine büyüme gelişme ve sağlık durumunda bozulma görülebilmektedir.
Gereğinden fazla besin alarak vücut yağ kütlesinin istenenin çok üstüne çıkması da sağlığı bozmakta ve bu durumda dengesiz beslenme diye adlandırılmaktadır. Yani hem tek tip beslenmek hem de yemek yerken aşırıya kaçmak bireyin yararına olmayacaktır.
Beslenme konusunda bireyler daha dikkatli ve hassas olmalı, gerektiğinde bu bilim dalında en az 4 yıl eğitim almış beslenme uzmanlarının desteğine başvurmalıdır. “Her şeyin başı sağlık” derken beslenmenin de sağlığın yapıtaşını oluşturduğu unutulmamalıdır.
KAYNAKÇA
1)Baysal A., Beslenme, Hatipoğlu Yayınevi 14.baskı, 2012, Ankara.
2)“Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015” , T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031 , Ankara 2016.
Blog yazılarımızı okumak için:
https://lifeofmedical.com/blog
