KURBAN BAYRAMI İÇİN BESLENME TAVSİYELERİ
Kurban bayramı geldi çattı. Herkesin bayram planı farklı; kimi tatil yerini ayırdı, deniz, kum, güneş… Kimi aile ziyareti planladı, yola koyuldu…Kimi de kurbanlığın peşinde… Siz bu güzel planları yaşarken ben de “Bu bayram neler yapmalı/yapmamalıyız?” sorusunu cevaplamak istedim. Buyrun birlikte yazımıza göz atalım.
ETLER BESLENMEMİZDE ÖNEMLİ YERE SAHİPTİR.
Kırmızı et ; protein ve yağ oranı yüksek, B12 vitamini, demir, çinko gibi birçok vitamin ve mineralden zengin bir besindir. Önerilen miktar yetişkinler için günde 60- 100 g dır.
Buna karşın TBSA (Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması) 2010 yılı araştırmasında yetişkinlerin yaklaşık %57 ‘sinin eti ayda 1-2 kez tükettiği veya hiç tüketmediği yani; önerilen miktarın altında tükettiği gözlenmiştir. Bu durumun vejeteryanlık, ete ulaşamama, ekonomik durum vb. birçok sebebi olabilir. Kesin sonuçlar için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır. Peki yılda bir kez olan kurban bayramında neler yapmalı/yapmamalıyız?
KURBAN BAYRAMINA ÖZEL TAVSİYELER
- Eğer kurban kesecekseniz öncelikle kurbanlığınızın sağlık kontrolü veteriner tarafından yapılmış olmalıdır.
- Kestiğiniz yerin ve kestiğiniz aletlerin hijyeni de hayvanın sağlığı kadar önemlidir. Dikkat edilmediğinde zararlı mikroorganizmaların çoğalması sağlığınızı olumsuz etkiler.
- Kesilen hayvan etleri kesimden sonra 40 C derecede 24 saat depolanmalı sonrasında tüketilmeli. Aksi halde “ölüm katılığı” dediğimiz süre içinde tüketilen et hem yerken sert olduğu hem sindirimi güç olduğu için tavsiye edilmez.
- Kıyma haline getirilen parçalar hazırlandığı gün tüketilmelidir. Parçalanan etler dondurucuda -180 C de saklanmalıdır.
- Çözdürme işlemi güneş altı, kalorifer üzeri gibi yerlerde değil, mikrodalga veya akan su altında çözdürme tercih edilmelidir. Dondurup çözülen parçalar tekrar dondurulmamalıdır.
- Sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılmalı. Bunlar kızartma kavurma yerine fırında, haşlama ızgara yöntemleridir. Izgara yapılırken ateşle et arası en az 15 cm olmalı aksi halde protein ve vitamin kayıpları gözlenir ve kanserojen bileşenler oluşur.
- Yağlı etler, doymuş yağ ve kolesterolden zengin olduğu için kalp damar hastalığı, mide rahatsızlığı, diyabet ve hipertansiyonu olanlar dikkat etmeli. Uzmanların önerdiği şekilde ve miktarda tüketmelidirler.
- Bunların yanında misafirlere ikramlardan dolayı genelde üç öğün et tüketimi olan bir bayram yaşanmaktadır. Bu durumda ikram edilse bile abartıya kaçılmamalı, yanında sebze tüketimi maksimum sağlanmalıdır.
- Yine ağır yemeklerin ardından ağır(yağlı, şerbetli, hamur işi..) tatlılar tüketmek metabolizmanızı hayli zorlayacaktır. Lütfen tercihlerinizi hafif tatlılardan yana kullanmaya dikkat edin.
- Tatile çıkanlar otellerdeki açık büfe tuzağı sizleri yanıltmasın! Siz yine porsiyonlarınızı küçük tutup, sağlıklı yiyecekleri tercih edin.
Sevinçler, üzüntüler, anılar gibi sofralarımızı da paylaşmak güzeldir diyelim. Sağlıklı, mutlu bayramlar dilerim.
Dyt. Merve Nur Gizlici
KAYNAKLAR
*Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) 2010,T.C. Sağlık Bakanlığı/ Hacettepe Üniversitesi 2014. *Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2015. http://www.bdb.hacettepe.edu.tr/TOBR_kitap.pdf
