Cerrahide kesme işlemleri için klasik bistüriye alternatif olarak farklı cihazlar geliştirilmiştir. Bu cihazlarla kanama kontrolü daha kolay yapılabilir ve basınç uygulamadan her yönde kesebildikleri için, klasik bistüriye üstünlük sağlarlar.Elektrokoter cihazını da alternatif cihaz başlığı altında inceleyebiliriz.
ELEKTROKOTER
Elektrokoter, yüksek frekans ve yüksek enerjide elektrik akımının hastanın vücudundan doktorun kontrolünde geçirilmesiyle;
gibi cerrahi işlemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılan bir cihazdır.
Elektrokoterler 200 kHz – 27 MHz arasında yüksek frekanslı akım üreten araçlardır. Kullanım amacına ve yerine göre bu cihazlar 15-400 Watt enerji üretebilirler.
Elektrokoterler: açık cerrahi operasyonlarda genel cerrahlar,ürologlar,kadın doğum uzmanları,onkolojik cerrahi yapanlar,KBB uzmanları,plastik cerrahlar,ortopedi uzmanları ,göğüs ve kalp damar cerrahları tüm operasyonlarında cerrahi dokunun kesilmesi,mikro damarlaradan olan kanamaların durdurulması ve güvenli diseksiyon (doku ayırması) işlemlerinin gerekli olduğu hallerde kullanılabilir.
UYGULAMA ALANLARI
Alçak güçte elektrokoter (100 Watt’a kadar)
- Beyin cerrahisi
- Dişçilik
- Plastik cerrahi
- Jinekoloji
Orta güçte elektrokoter (200 Watt)
- Genel cerrahi
- Ortapedik cerrahi
- Kalp-damar cerrahisi
- Üroloji
Yüksek güçte elektrokoter (400 Watt’a kadar)
- Kalp-damar cerrahisi
- Kanser cerrahisi
- Üroloji
CİHAZ KULLANIMI
Elektrokoter cihazının ürettiği yüksek frekanslı akım ince uçlu bir elektrotla dokuya temas ettirilir ve hastanın içinden geçer. Bu işlem sırasında iki adet elektrot kullanılmaktadır. Biri pasif elektrottur; geniş bir plaka şeklindedir ve genellikle nemli olarak hastanın bacağına kayışla bağlanmaktadır. Diğeri ise aktif elektrottur ve dokuya temas için kullanılır.
Akım Dokuda geniş bir alan üzerinden geçerse direnç bölgesinde minimal bir ısı meydana getirir.Fakat küçük bir noktada konsantre ise hücreler arası sıvı ve kan, bu yüksek frekanslı akıma karşı gösterdikleri direnç yüzünden ısınırlar. Doku direncinin yüksek olduğu bölgede oluşan ısı etkisiyle kesme, pıhtılaşma ve doku tahribi meydana gelir.Eğer ki Hasta ile dönüş elektrotu arasındaki temas alanı azalırsa, akım küçük bir alanda yoğunlaşır. Akımın yoğunluğu arttığında, dönüş elektrotundaki sıcaklık artar. Eğer bu sıcaklık yüksek bir değere ulaşırsa da hastada yanık meydana gelebilir.
HASTA ÇIKIŞ DEVRESİNİN BAĞLANTISINA GÖRE OLAN ELEKTROKOTER CİHAZLARI
- Bipolar elektrokoter cihazı
- Monopolar elektrokoter cihazı
MONOPOLAR ELEKTROKOTER
Monopolar elektrokoter , cerrahide en sık kullanılan yöntemlerden biridir. aktif elektrottan çıkan yüksek frekanslı akım, koterizasyonu gerçekleştirdikten sonra bütün vücuda dağılarak, hasta vücuduna bağlanmış geniş yüzeyli elektrot aracılığı ile cihaza geri döner. Diğer bir deyişle akım hastadan geçerken, devreyi tamamlamak ve elektrik akımını yaymak ve alternatif yanık alanlarını önlemek için bir dönüş elektrotu gerekir.Monopolar elektrokoter de diğer bir kutup ise toprak hattı ile ilişkilendirilmiştir.yani bu tip cihazlar da bir elektrotlardan biri pasif görev yaptığı için monopolar olarak isimlendirilir.cihazın pasif çıkışı doğal toprağa bağlandığı için hastaya ayrıca bir topraklama hattı bağlamaya gerek kalmayabilir.
Aktif ve pasif olarak iki elektrottan oluşur.
Aktif elektrot: Elektrik akımının yoğunlaştığı yani birim alandan geçen akımın en yüksek olduğu yerdir. Dokundurulduğu dokuda sıvı kaybına sebep olacak derecede ısı meydana gelir. Aktif elektrotların uçları, ince veya kalın tel veya iğne biçiminde, bıçak şeklinde, farklı çaplarda küre şeklinde olabilir
Pasif elektrot (dönüş elektrot): Vücuda dokunduğu yerde ısı oluşturulmaması için geniş yüzeylidir. Geniş olan yüzeyi sayesinde birim alandan geçen akım miktarı düşük olacağından ısı oluşmaz. Dönüş elektrotları hastanın üzerine oturduğu geniş yüzeyli, hastanın elinde tuttuğu metal çubuk şekline veya ince bükülebilen metalden yapılan ve hastanın cildine temas edecek şekilde bantlarla sabitleştirilebilen şekillerde olabilir.
BİPOLAR ELEKTROKOTERLER
Bipolar koterlerde aktif elektrot ve nötr elektrot olarak tanımlanan iki elektrot birbirine yakın durur, koterizasayon uygulanacak doku araya girdiğinde, doku üzerinden yoğun bir akım nötr elektroda doğru akar ve aradaki dokunun kesilmesi veya koterizasyonunu gerçekleştirmiş olur. Bipolar elektrokoter sayesinde doğrudan damar ağzını koagüle etmek mümkündür. Dönüş elektrotu cerrahi alandaki devreye dâhil olduğundan dağıtıcı hasta dönüş elektrotu gereksizdir.
Bipolar elektrokoter, monopolar elektrokotere kıyasla pıhtılaşma alanını sınırlamış ve çevreleyen doku hasarını azaltmıştır.Akımın devresini tamamlayacağı yolun kısa olmasından dolayı da daha düşük bir voltaj ile dalga formu kullanır.
KAYNAKÇA
- http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Elektrokoter%20Cihazlar%C4%B1.pdf
- https://www.youtube.com/watch?v=F269zuaGSfM
- Protetik Uygulamalarda Elektrokoter Kullanımı – I Elektrokoterler ve Teknik Özellikleri/Doç.Dr. Emine Çelik BAĞCI, **Dr. Ahmet BAĞCI, ***Dr. Simel TEZCAN
- Elektrokoter Kullanım İlkelerine Uyum Durumunun İncelenmesi / Yasemin Agar