Brakiterapi nedir?
Brakiterapi kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi tekniklerinden biri olup radyoaktif kaynaklar tümörün içine veya hemen yakınındaki boşluklara yerleştirilerek uygulanır. Kanserin yerleşim yeri ve özelliklerine göre, radyoaktif kaynaklar kalıcı veya geçici olarak yerleştirilebilir.
1.Kalıcı brakiterapi: Radyoaktif tohumlar tümörün içine veya yakınına yerleştirilir ve burada kalıcı olarak bırakılır. Birkaç ay sonra, implantların radyoaktivite seviyesi tama yakın azalır. Aktivitesi biten tohumlar daha sonra vücutta kalır ve hastada kalıcı bir yan etki yaratmaz. En sık prostat kanserinin brakiterapisinde kullanılır.
2.Geçici brakiterapi: Uygulama sonrası radyoaktif kaynağın hastada bırakılmadığı brakiterapi şeklidir. Tümöre uygulanacak dozun hızı ile ilişkili olarak iki ana başlıkta toplanır:
a. Yüksek doz hızlı (HDR): Uygulanacak doz daha hızlı ve kısa sürede verilebilir. Görece daha sık kullanılan uygulama şeklidir. Tedavi edici radyasyon tümöre veya ameliyat sonrası uygulanacaksa tümör yataklarına bir tür kateter vasıtasıyla verilir. Genelde haftada bir veya iki kez uygulanır. Yüksek doz hızlı brakiterapide, kateterler önce tümöre konur, sonra afterloader denen sisteme bağlanır. Radyoaktif iridyum kaynağını içeren bu aygıt bilgisayar kontrollü olup kateterlerin her birine sırayla kaynağı yollar. Tedavi sonrası kateterler çıkarılır ve vücut içinde radyoaktif kaynak kalmaz.
b.Düşük doz hızlı (LDR): Uygulanacak doz daha yavaş ve uzun sürede verilebilir. Hasta bu sürede hastanede kalır. Uygulama uzun süreli olduğundan hastaya ağrı kesici ve/veya sakinleştirici vermek gerekebilir.
Brakiterapinin başlıca iki uygulama şekli vardır:
- Boşluklara uygulanan (İntrakaviter) Brakiterapi: Kanser tedavisi için kullanılan radyoaktif kaynak, tümörün komşuluğundaki anatomik boşluklara yerleştirilir. En sık kadın kanserleri (rahim, rahim ağzı, vajen) ve akciğer kanserinde kullanılır.
- Dokulara uygulanan (İnterstisyel) Brakiterapi: Radyoaktif kaynak ilgili doku içerisine yerleştirilir. Prostat, yumuşak doku ve meme kanserlerinde uygulanan şeklidir.
Brakiterapide kullanılan radyoaktif kaynakların özellikleri nelerdir?
Kullanılan ışın kaynakları; sınırlı erişim mesafesine sahip radyoaktif materyallerdir. Örneğin, prostat kanserinin erken evrelerinde ufak bir operasyonla prostat içerisine yerleştirilen iğneler kullanılr. Sınırlı erişim mesafesinden dolayı, iğnelerinden kaynaklanan radyasyon yayılımı yalnızca prostat içerisinde sınırlı kalır. Bunun avantajı; hedef hacmin etrafındaki sağlam dokuların hemen hiç radyasyona maruz kalmaması ve radyasyonun olası yan etkilerinden korunmalarıdır. İğnelerin radyasyon yayılımları zamanla ortadan kalkar.
Bir diğer örnekte, jinekolojik kanserlerde vücut boşluklarına çeşitli aparatlar yerleştirmek suretiyle yapılan uygulamalardır. Burada radyasyon kaynağı daha sonra bu aparatlara yerleştirilip, belirli bir süre tutulduktan sonra tekrar çıkarılır. Bu uygulamada da hedeflenen hacmin etrafında ki sağlam dokular radyasyonun olası etkilerinden mümkün olan en yüksek oranda korunurlar.
Brakiterapi sonrasında çevreme radyasyon yayar mıyım?
Geçici brakiterapide, hastaneden çıktıktan sonra, vücudunuzda herhangi bir radyasyon kalmaz, bu yüzden çevreniz için herhangi bir risk yoktur. Kalıcı uygulamada gerekli önlem ve öneriler doktorunuz tarafından anlatılacaktır.
http://istanbulonkoloji.com/brakiterapi-nedir
https://neolife.com.tr/brakiterapi-nedir/
