SKOLYOZ (OMURGA EĞRİLİĞİ)

SKOLYOZ (OMURGA EĞRİLİĞİ) VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Farklı nedenlere bağlı olarak omurların sağa, sola eğrilip yer değiştirmesi veya kendi etrafında dönmesiyle gelişen skolyoz, çoğunlukla küçük yaşlarda başlayıp, tedavi edilmediği takdirde kişinin yaşamını ciddi ölçüde etkileyebilen bir omurga hastalığıdır.

Görülme sıklığı %0.2 – 6 arasında değişen Skolyoz bilinen en eski omurga deformitesidir. Travma, doğumsal gelişim bozuklukları gibi çok çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebildiği gibi, skolyoz olgularının %80’inin ise nedeni bilinmemektedir.

Genellikle gelişme çağının başlangıcında, çocukta omuz asimetrisi, sırtın bir bölümünde kabarıklık, kalçaların aynı seviyede durmaması gibi bulgularla anne ve baba tarafından fark edilir.

Kişiye skolyoz tanısı koyabilmek için omurgada tespit edilen eğriliğin 10 derece üzerinde olması gerekir. Normal sağlıklı bir bireyin sırt bölgesinden bakıldığında omurlarının boyundan bele kadar düz bir hatta sıralı olduğu görülmektedir.Bu eğriliğe tek başına ya da kamburluk diye bilinen ve öne doğru eğilmeye sebebiyet veren ‘kifoz’ ile birlikte rastlanabilir.

SKOLYOZA AİT BAZI BULGULAR

• Omuz seviyeleri arasında görülen eşitsizlik
• Bel çukurlarındaki asimetri
• Bel kemiğinde bir tarafın öne doğru çıkıntı yapması
• Sırtta bir tarafta kemiğin kabarıklık yapması (kürek kemiğinde tümsek görünümü)
• Vücut dengesinde sağa yada sola doğru kayma

SKOLYOZUN NEDENLERİ

Skolyoz hastalarının %80’inde eğriliğin nedeni bilinmiyor olsa da, skolyoza neden olan yapısal bozukluklara bakıldığında; doğumsal yapısal bozukluklar, sinir ve kas hastalıkları (serebral palsi, siringomiyeli, çocuk felci, kas hastalıkları vb), omurga tümörleri, travma, omurga enfeksiyonları, metabolik hastalıkların neden olabileceği söylenebilir. Ayrıca duruş bozuklukları, bacaklardaki uzunluk farkı da skolyoz nedenlerindendir.

SKOLYOZ TÜRLERİ

Birincil skolyoz bebeklikten meydana gelir çocukluk ve ergenlik döneminde oluşur.
Ikincil skolyozun sebebi çocukluk felci veya kas hastalıkları gibibirrçok hastalık olabilir
Idiyopatik skolyoz en sık görünen skolyoz tipidir. Sebebi bugüne kadar bilinmediği için adı idiyopatik skolyoz yani bilinmeyen olarak adlandırılır.
Nöromuskuler skolyoz ikinci sıklıkta görülen bu tip altta görülen sinir ve kas hastalığının meydana gelmesinden oluşur. Çocukluktan meydana gelen bu hastalık beyin ve omurilikten meydana gelir.
Konjenital skolyoz ise çocuğun anne rahminde gelişimi sonucunda ortaya çıkan bir tiptir. Bebeklikten başladığı için ileri süren bir hastalıktır.

TEDAVİ YÖNTEMİ

Skolyozun tedavisinde nasıl bir yol izleneceğini öncelikle hastanın mevcut durumu ve skolyozun ilerleme derecesi belirler. Bununla birlikte yapılacak takipler tedavi yöntemlerini değiştirmeyi veya geliştirmeyi önerebilir. İlerlemenin sık olduğu durumlarda ise tedavinin başarı oranı düşer.

Skolyoz çok nadiren zaman içerisinde kendi kendine gerileyebilir. Tedavi için öncelikle hasta eğitilmeli ve daha sonra Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon için hastaya özel bir program hazırlanmalıdır. Bu sırayı çoğunlukla hasta için özel tasarlanmış ve hastanın anatomik bozukluğuna yanıt veren korseler ve daha sonra ise cerrahi yöntemler takip eder.

TEDAVİ BASAMAKLARI

İzlem Süreci: İlk basamak izlemdir ve 20-25 dereceden küçük eğrilikler belli aralıklarla bu şekilde takip edilir. Kişi izlem süresince aynı zamanda sportif faaliyetlerde bulunmalı ve genel vücut kondisyonunu artırmalıdır.
Korseleme Yöntemi: Eğriliği 20-40 derece arasında olan ve büyüme potansiyeli olan kişilerde etkili bir yöntemdir. Düzenli korse kullanımı cerrahi işlem yapılma ihtimalini yüzde elli oranına kadar azaltabilir. Korsenin etki göstermesi için günde ortalama 16-23 saat takılması gerekir.
Cerrahi Tedavi Yöntemi: Cerrahi genel olarak 40-45 derece üzerindeki eğriliklerde düşünülen yöntemdir. Akciğer gelişiminin tamamlandığı kişilerde skolyoz düzeltme ve dondurma (sabitleme) ameliyatları uygulanır. Cerrahi tedavi sırt ve bele yerleştirilen implantlar (vida-çubuk) yardımıyla genelde başarılı bir şekilde yapılabilmektedir.

Büyümenin başlamadığı çocuklarda 15 derece altındaki Cobb açısı varsa genellikle uzman takibi önerilir. Cobb açısı 15-20 derece olanlarda özel skolyoz egzersizleri ve rehabilitasyon programları sürdürülmelidir. Cobb açısı 25 derecenin üzerinde olan çocuklar için yoğunlaştırılmış skolyoz rehabilitasyon programları uygulanmalıdır.