Sizler de hayatınızın gözlerinizin önünden film şeridi gibi geçtiği deneyimler yaşamış ve nedenini merak etmiş olabilirsiniz. Gelin birlikte anlamaya çalışalım!
Çeşitli travmalar sırasında, tansiyon düşmesi, stres vb. durumlarda ölüme bir miktar yaklaştığımızı düşündüğümüzde geçirilen, bilincin tam anlamıyla kaybedilmediği zamanlarda yaşadığımız, hayatın film şeridi gibi gözlerimizin önünden geçmesi durumu nasıl ve neden oluyor?
Öncelikle bu olayla alakalı olduğunu düşündüğüm Adrenalin ve nöradrenalin hormonlarından bahsetmek istiyorum: Adrenalin ve noradrenalin iki ayrı ancak ilişkili hormon ve nörotransmitterdir.
Adrenalin, medullada ve bazı nöronlarda üretilir. Etki ettiği hücre tipine göre birçok etkiye sebep olur. Bununla birlikte, adrenalinin genel etkisi, bedeni stres zamanlarında yani kuvvetli ve ani eylem için “SAVAŞ YA DA KAÇ!“ tepkisi için hazırlamaktadır.
Adrenalinin temel faaliyetleri: Kalp hızını artırarak kan basıncını artırmak, akciğerlerin hava geçitlerini genişletmek, göz bebeğini büyütmek, kaslara kan akışını eşit dağıtmak vb.dir.
Yakın ilişkili olan nöradrenalin, esas olarak sempatik sinir sisteminin sinir uçlarından serbest bırakılır. Sempatik sinir sisteminin sürekli düşük düzeyde aktivitesi vardır ve nöradrenalinin dolaşımda serbest kalmasına neden olur, ancak adrenalin salınımı sadece akut stres zamanlarında artmaktadır.
Adrenalin, adrenalin salınmasını tetikleyen durumlarda adrenal bezlere bağlı sinirlerin aktivasyonu yoluyla salınır. Bu işlem karşılaşılan stresli olayın 2 ila 3 dakika içerisinde nispeten hızlı bir şekilde gerçekleşir. Stresli durum sona erdiğinde, adrenal bezlere verilen sinir uyarıları azalır, bu da adrenal bezlerin adrenalin üretimini durdurması anlamına gelir.
Adrenalinin aşırı üretimi özellikle günümüzde çok yaygındır. Çoğu insan vesilesiyle stresli durumlara maruz kalan ve adrenalinin tipik semptomlarından olan: hızlı kalp atışı, yüksek tansiyon, anksiyete, kilo kaybı, aşırı terleme ve çarpıntı gibi belirti gösteren bir sürü insan vardır. Tabii bazı insanlarda strese bağlı kilo kaybını engellicek düzeyde strese bağlı daha fazla yemek yeme durumu mevcuttur. Fakat bu psikolojik temelleri de olan geniş ve başka bir araştırmanın konusudur. Akut stres bittiğinde, adrenalin hiper sekresyonu durduğunda semptomlar hızla kaybolur.
Peki çok az adrenalin varsa vücudumuzda ne olur? Her iki adrenal bezinizi hastalık ya da ameliyatla kaybetmiş olsanız bile, çok az adrenalinden şikayet etmek çok sıra dışıdır. Vücudun noradrenalinin %90’ı sinir sisteminden geldiği için, adrenal bezler yoluyla %10’luk bir kayıp gerçekten önemli değildir. Bu nedenle ‘adrenalin eksikliği’, muhtemelen son derece nadir görülen ve sıra dışı bir durumdur.
Gelelim yine konuyla alakalı başka bir konu olan rüyalara…
Rüyalar, üzerine birçok akademik araştırma yapılan; hala ilginçliğini koruyan bir konudur. Rüyaların ortalama 7-9 sn sürdüğü ve uyku boyunca çok sayıda rüya gördüğümüzü çoğumuz biliyoruzdur. Yapılan bir çalışmada REM uykusunda gözde çok hızlı hareketlerin olduğu ve bu durumun rüyayla bağlantılı olduğu düşünülmektedir.Rüyalarımızda gördüğümüz bizlere çok uzun gelen olayları totalde 7 saniyede gördüğümüzü düşünürsek çok hızlı gerçekleşen göz hareketlerini anlamak o kadar da zor olmasa gerek.
Şimdi tüm bu bilgileri birleştirirsek şöyle ki; Çok stresli olduğumuz, ölümle yüzyüze geldiğimiz, çok paniklediğimiz , baygınlık hali geçirdiğimiz, yaralandığımız ve buna benzer durumlarda ortaya çıkan Tüm hayatımızın film şeridi gibi gözlerimizin önünden geçmesi durumu beynimizin, ölüm tehlikesi karşısında bir çıkış yolu bulabilmek için eski anılarını ve deneyimlerini adrenalinin etkisiyle hızlıca taraması durumudur!!!
Bu durum baygınlık esnasında hızlı göz hareketleri olarak dışarı yansır!
Ve bizler, beynin bu savunma mekanizmasını halk arasında “Hayatım film şeridi gibi gözlerimin önünden geçti “ kalıbıyla dinliyoruz.
Ne kadar da müthiş bir beyin işleyişine sahibiz! Hiç bu olayın neden gerçekleştiğini düşünmüş müydünüz?
HİÇBİR ŞEY VÜCUDUMUZDA AMAÇSIZ GERÇEKLEŞMİYOR!
GERÇEKLEŞEN İLGİNÇ OLAYLARIN NASILINI,NEDENİNİ BİRLİKTE KEŞFETMEK DİLEĞİYLE!!!
1-www.yourhormones.info\adrenaline hormone functions
2-Pub-med \EİSER A.Ş. Semin Neurol.2005\fainting physiology
3-İnstagram\deep.bilgi
4-pixels.com/feneartamerica
5-güncelpsikoloji.org
