Fizyoloji Nedir?
Fizyoloji physus yani yaşam ve logos yani bilim anlamına gelen iki kelimeden kaynağını alır. Canlı organizmalardaki bütün yaşamsal faaliyetleri inceleyen bir bilim dalıdır. Yaşayan bir organizma çeşitli düzeylerde organizasyonlara sahiptir. Fizyoloji moleküler düzeyden hücre, doku, organ, sistem ve organizma düzeylerine kadar fonksiyonları ve bu fonksiyonların altında yatan mekanizmaları araştırır. Vücuttaki tüm fizyolojik sistemler arasındaki koordinasyonun nasıl sağlandığı da fizyoloji biliminin incelemesi kapsamındandır.
FİZYOLOJİK SİSTEMLER
1-Kardiyovasküler Yapı ve İşlevi
Kalp, kan damarları ve kan olmak üzere üç temel bileşenden oluşur. Kardiyovasküler sistemde iki devre vardır: Sistemik ve pulmoner(akciğer).
* Pulmoner dolaşım (küçük dolaşım), oksijence fakir kanı akciğerlere ve geri kalbe taşır.
* Sistemik dolaşım (büyük dolaşım), kanı kalpten vücüdun kalanına taşır.
* Her iki devrede kalpte başlayıp kalpte sonlanır. Bu tamamen kapalı bir sistemdir.
Fonksiyonları
*Besinleri dokulara taşımak,
*Artık maddeleri dokulardan uzaklaştırmak,
*Hormonları ve diğer kimyasalları vücudun bir bölümünden diğerine taşımak,
*Isı transferi yapmak,
*Tüm hücrelerin optimal işlev görebilmesi ve yaşayabilmesi için tüm doku sıvılarında uygun çevreyi sağlamak
2- Endokrin Sistem
Endokrin sistem endokrin bezler olarak adlandırılan doku ve organlardan oluşmuştur. Bu bezler hormon olarak adlandırılan kimyasal maddeleri sentezleyip salgılarlar. Endokrin bezler hipotalamus ve hipofiz bezi, tiroid bezi, paratiroid bezi, böbrek üstü bezleri, pankreas, gonadlar-cinsiyet bezleri, böbrekler, pineal bez, timus bezi, kalp, sindirim kanalı, plasenta olarak ayrılır.
Fonksiyonları
* Üremeye ilişkin fonksiyonları düzenlemek
* Büyüme ve gelişmeyi kontrol etmek
* Stres yaratan durumlarda uygun yanıt oluşturulmasını ve uyumu sağlamak
* Homeostaziyi korumak
3- Sinir Sistemi
Vücudun her yanından alınan duyu (tat, dokunma, görme, işitme, vücudun pozisyonu, ağrı, ısı, titreşim vb) bilgilerini merkeze taşıyan ve merkezden çıkan emirleri kas veya salgı bezi gibi ilgili yerlere götüren sinir kablolarından oluşur. Beyin, medulla spinalis, ve periferik sinirler gibi yapılardan oluşur.Merkezi sinir sistemi ve çevresel sinir sistemi olarak ikiye ayrılır.
Fonksiyonları:
*Vücudun kontrolü
*İç ve dış ortamın gözlenmesi, hormonal ve kas aktivitesi ile gerekli cevabın verilmesi
4- Sindirim Sistemi
Besin maddelerinin vücuda alınması, gerekli organlara ulaştırılması, bölünerek yapı taşlarına
ayrılması, tüm hücrelere ulaşması kana karışması ve atık ürünlerinin dışarı atılması olaylarını
kontrol eden sistemdir. Oral kavite, özafagus, mide, ince ve kalın barsaklar, rektum, tükrük bezleri, pankreas, karaciğer, safra kesesi gibi yapılardan oluşur.
Fonksiyonları
* Yiyeceğin alımı ve hücrelere dağıtılmak üzere kan dolaşımına geçecek kadar küçük parçalara ayrılması
5- Solunum Sistemi
Vücut için gerekli oksijenin hücrelere ulaştırılması ve karbondioksitin uzaklaştırılmasını kontrol eden sistemdir.Dolaşım sistemi ile ortak çalışır. Nazal kavite, farinks, trakea, bronşlar, akciğerlerden oluşur.
Fonksiyonları
*Akciğerlere alınacak havanın ısıtılması, nemlendirilmesi, filtre edilmesi ve temizlenmesi
*Dışarıdan alınan havanın taşınması (O2 nin dokulara,CO2in dış ortama taşınması)
*pH’ın ayarlanarak homeostazinin devam ettirilmesi
6- Göz Sistemi
Dıştan içe doğru sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka (retina) yapıları ile görme olayını gerçekleştiren sistemdir.
*Cisimlerden yansıyan ışık ışınları önce saydam tabakaya gelir. Saydam tabakada kırılan ışın, göz bebeğinden geçer.
*Göz bebeğinden göz merceğine gelen ışınlar ikinci kez kırılarak camsı cisim üzerinden geçer.
*Camsı cisimden ağ tabakaya gelen ışınlar, burada bulunan sarı leke üzerinde ters bir görüntü oluşturur. Oluşan görüntü, buradaki görme almaçları tarafından algılanır.
*Algılanan görüntü görme sinirleriyle beyindeki görme merkezine iletilir. Ters olan görüntü, beyinde düz olarak algılanır. Böylece görme olayı gerçekleşir.
7- İşitme Sistemi
Kulak genel olarak üç bölüme ayrılmıştır: dış kulak, orta kulak ve iç kulak. Kulak kemikçikleri, salyangoz, kulak kepçesi, oval pencere, kulak yolu, işitsel sinir ağı gibi yapılardan oluşmuştur.
Ses dalgaları kulak zarına girer, kulak zarı kulak kemikçiklerini harekete geçirir, kulak kemikçikleri oval pencereyi harekete geçirir, oval pencerenin hareketi salyangoz içindeki sıvıyı hareket ettirir, salyangoz içindeki sıvının hareketi alıcı nöronların tepki vermesine neden olur.
Diğer blog yazılarımızı okumak için:
Kaynaklar:
http://drmehmetinan.net/dersler-notlari/fizyoloji-ders-notlari/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/248791
