Akıllı Kaşıklar Parkinson Hastalarına Çözüm Olabilir mi?
Parkinson Nedir?
Parkinson hastalığı beyne sinyalleri ileten ve beyin hücreleri arasında haberleşmeyi sağlayan Dopamin hormonunun üretiminden sorumlu hücrelerin bozulması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Dopamin üreten bu hücrelerse hareketlerimizin kontrolü ve uyumunda görev alır.
Vücutta Parkinson’un belirtileri olan yavaşlık ve titreme genellikle 60 yaş sonrası bireylerde görülür. Genetik olmakla birlikte çevresel faktörlerle 40’lı yaşlarda da rastlanması mümkündür.
Parkinson hastaları için yemek yemek bir sorun haline gelebilir hatta tabaktan ağıza bir kaşık yemek götürmek dahi zor olabilir. Merkezi sinir sistemini etkileyen Parkinson’un en sık görülen belirtilerinden birisi hareketleri etkilemesidir. Kaşıkta kullanılan teknolojiye örnek vermek gerekirse, akıllı telefon veya fotoğraf makinelerindeki görüntü sabitleme sistemlerine benzetebiliriz. Yani elleri çok fazla titreyen insanların hareketlerini sabitler veya titreşimi sönümlerler. Hareketi sabitlemek yada titreşimi sönümlemek için jiroskop kullanılır.
Peki Jiroskop Nedir, Ne İşe Yarar ?
Jiroskop kütle merkezi sabit olmasına rağmen her yere dönebilen tekerlek veya kütledir. Ağırlık merkezi sabit olmasına rağmen her doğrultuda dönebilmektedir. Oryantasyonu korumayı ve ölçmeyi sağlar.
Parkinson hastaları için geliştirilen, San Francisco’daki LiftLabs şirketinin ürettiği Liftware jiroskoplu mekatronik kaşık hastaların kol ve ellerindeki şiddetli titremeleri stabilize ederek yemek yemelerine büyük ölçüde yardımcı olur.
Jiroskop ve sensörler yardımıyla hastanın elindeki titremenin kuvvetini ve yönünü belirler. Kaşık üzerinde bulunan kontrol sistemi önceden ayarlanan parametreler ve açısal dönme sinyali temeline göre çalışır.
Şimdilik 5cm’ye kadar olan titreşimleri %70 oranında stabilize edebilerek Parkinson hastası bireyler için yemek yemeyi kolaylaştıran mekatronik kaşık gücünü küçük bir pilden alır.
Kısaca ve özetle inceleyecek olursak;
Kaşık ele alındığında;
Kaşığın sap kısmında bulunan sensörler eldeki titremeyi algılar.
Yemek yemeye başlandığında;
Jiroskoplu kaşık eldeki titremeye karşılık vererek kaşığın sabit kalmasını sağlar.
Daha az saçılma ve dökülme;
Kaşıktan dökülen yiyecekler büyük oranda azaldığından hasta kişi yemeğini daha rahat yiyebilir.
Robotik Cerrahi ile ilgili yazımıza da göz atabilirsiniz.
Daha fazla yazı okumak için: https://lifeofmedical.com/blog/
Kaynakça :
https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/parkinson-hastaligi/#nedenleri
http://ferhatkir.blogspot.com/2016/07/parkinson-hastalarna-ozel-mekatronik.html
Shaken not stirred: A pilot study testing a gyroscopic spoon stabilization device in Parkinson’s disease and tremor
Lauren E Ryden, Elie Matar, Jennifer Y. Y Szeto, Deborah A Hammond, Paul Clouston, Simon J. G Lewis
