KALP HARİTALAMA YÖNTEMİ
ELEKTROFİZYOLOJİ NEDİR?
Kalbin çalışma prensibine göre şekillendirilen EKG grafiğinde “P, Q, R, S, T ve U” dalgalanmaları oluşmaktadır. Büyük kan dolaşımı, Sinoatriyal (SA) düğümünden tetiklenen elektriksel sinyal sonucu asıl uyarı başlar ve internodal yollarla Atriyoventriküler (AV) düğümüne iletilir. AV’den de His Demetleri ve Purkinje Lifleri aracılığıyla iletim Atriyum/Kulakçık’tan başlayarak Ventrikül/Karıncık miyokardına kadar ulaşır. Normal ve sağlıklı bir kişide durum böyledir.
Biyomedikal mühendisliği ile ilgili oynatma listemizi de izleyebilirsiniz:
Normalde anlaşıldığı gibi elektriksel aktivite SA düğümden çıkar ve karıncıktaki iletim yolundan geçip, sürekli bir halde döngüsünü devam ettirir. Ancak anormal bir durum ortaya çıkabilir. Başlangıç sinyali SA’dan değil de farklı bir bölgeden oluşup iletim sağlayabilir. Bu yanlış elektriksel aktivite tek bir odak noktası da olabilir, bölgesel ve belirli bir yoldan geçebilir. Bu durumlarda kalp ritim bozuklukları oluşabilir. Kalp ritim bozukluklarına Aritmi ismi verilir. Aritmilerin oluşmasında pek çok sebep vardır fakat bu yazıda aritmiler üzerinden yapılan Elektrofizyolojik çalışmalara değinilecektir. Aritmi çeşitleri ise şöyledir:
Aritmiler kendi aralarında oluşma sebeplerine, oluştuğu kalp odacığına ve bölgeye göre, iletim yoluna ve sinyal süresine ve genliğine göre vb. sınıflandırılır.
Aritmiler kişinin yaşam kalitesini büyük derecede etkiler ve olumsuz etkileri görülür. Kişinin sağlıklı durumuna geçmesi için gerekli ilk aşama; Kardiyoloji doktoru tarafından aritminin sebebi ve türü gibi bilgileri saptanmalıdır ve doğrulanmalıdır. Emin olunduktan sonra Kardiyoloji doktorunun önerdiği süreç dâhilinde kişi EP çalışmaya girer. EP çalışmasının asıl amacı kalpteki aritminin yerini, bölgesini, odağını, izlediği hattı belirlemek ve ilgili alanı pasifleştirmektir.
KALP HARİTALAMA YÖNTEMİYLE SICAK VE SOĞUK ABLASYON İŞLEMİ
- Kalp Haritalama Yöntemi
Operasyon genelde çok riskli değildir. Güncel olarak tüm dünyada kullanımı yaygındır. En büyük sebeplerinden biri de hastanın ömrü boyunca ilaç tedavisinden kurtulması ve neredeyse kalıcı bir çözüm oluşturmasıdır. Ancak bu operasyon kesinlikle hastanın doktoru tarafından onaylanıp riskleri alabilecek şekilde kararı verilmelidir. Soğuk ve sıcak ablasyon olarak ayrılır. İki yöntemin de birbirine göre avantajları ve dezavantajları mevcuttur. Bu nitelikler göz önüne alınarak yapılacak ablasyon çeşidi kararı verilir.
Soğuk ablasyonda hasta, boynundan veya kasığından giriş yapılarak kataterin geçmesi için yol sağlanır. Balon katater, kalbe doğru yönlendirilerek ilerletilir. Bu işlem hassastır, balon damara paralel ve duvarı zorlamayacak şekilde doktor tarafından dikkatlice kalpteki odağa, damar girişine konumlandırılır. Kullanılan balon katater, aktif odağın bulunduğu konuma doğru yönlenmiş damardan katater yardımıyla girer ve genelde -50 derecede 3 dakika gibi bir süreyle soğutma işlemi yapılır. İşlem sonucu bozuk elektriksel aktivite sonlanmış olur. Normal olmayan elektriksel odak oluşturan hücreler ölü odak haline gelmiş olur ve bozukluk o odakta ortadan kalkar. Diğer yönteme göre daha kolay bir uygulama olarak görülse de bu yöntem genel olarak damar ve geçişlerde etkin olduğu için merkezi, damarlardan daha uzaktaki bozukluklar için %100 çözüm değildir, tekrar ortaya çıkması muhtemeldir.
Sıcak ablasyonda hasta, yine boynundan veya kasığından giriş yapılarak kataterin geçmesi için yol takip edilerek ilerletilir. Bu işlem çok hassastır, katater damara paralel/duvarı zorlamayacak şekilde doktor tarafından dikkatlice kalbe ulaştırılır. Rehber tel (guidewire) takibi sağlanarak içeriye Kataterler ilerletilerek ilgili odağa konumlandırılır. Kullanılacak kataterlerin ucu, su verme özelliği vb. pek çok özelliği değişebilir. Seçilen Kataterler de açılan aynı girişten kalbe ilerletilir.
Aşağıdaki şekildeki gibi radyoopaktır, bu bakımdan görüntüleme cihazlarında görülebilir, hareketleri izlenebilir. Elektriksel sinyalleri algılar ve bağlı olduğu cihaza kaydeder. Aynı zamanda EP kalp haritalama ekranından EKG kanallarındaki takip yapılabilir ve katater sinyalleri karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucu bozuk aktivitenin yeri saptanabilir. Operatör/Doktor, kataterden aldığı elektriksel sinyali ekrandan takip ederek, aktivite bozukluğunun bulunduğu bölgeyi bulunca oraya işaretler koyar, daha sonra buraya işaretlemeler sayesinde ulaşıp ilgili bölge/hat/odağı’n aktivitesini pasifleştirir.
Bunu Watt biriminde güç vererek ve radyo dalgaları göndererek pasifleştirebilir (kullandığı teknolojiye göre). Bu sayede yüksek sıcaklıklarda (50-60 derece) nokta atışıyla yakma işlemi sağlanır. İşlem bitince orda elektriksel aktivitenin devam edip etmediğine, kalp ritminin normal durumuna dönüp dönmediğini kontrol edilir, gerekliyse işlem devam ettirilir. Değilse vücut içinden tüm cerrahi ekipmanlar çıkarılır ve giriş dikiş atılarak kapatılır. Hasta, operasyon sonrasında doktor tavsiyesine uygun iyileşme süreci geçirmelidir.
Biyomedikal cihazlar hakkında daha fazla bilgi için: https://lifeofmedical.com/blog/biyomedikal/
- Kalp Haritalama Yöntemi
KAYNAKÇA
[1] Aritmi tipleri ve açıklamaları : http://paxclinic.com/Hizmetler/aritmi-tipleri-nelerdir/
[2] EP çalışmaları : https://www.tkd.org.tr/menu/154/elektrofizyolojik-calisma-ve-kalp-ritim-bozukluklarinin-kateter-ablasyon-yontemi
[3] MicroPort 3D EP Navigation System Catalog
