Bu rahatsızlığa sahip bir bebek dünyaya geldiğinde genellikle anne ve baba hayatlarının olağandışı bir hal aldığını düşünerek nereden başlayacakları hususunda kararsızlık problemi yaşayabilir. Bu noktada yapılması gereken bebek için en profesyonel tedavi imkanlarını seferber edip, bebeği standart gelişim hızı ve düzeyine olabildiğince yetiştirmek ve yaklaştırmaktır. Elbette ki değişim güzel olduğu kadar da zordur. Ebeveynlerin değişmeyecek görevlerinden biri de sabırlı ve istikrarlı bir yaklaşımla tedaviye özverili katılımlarıdır.
Kollajen ligamentleri, tendonları, kıkırdağı, kemikleri ve cildin destek yapısını oluşturan kollajen tiplerinden biri 21. kromozomda bulunan bir gen tarafından kodlanır. Bu bozukluğa bağlı eklemlerde gevşeklik ve azalmış kas tonusuna bağlı ortopedik problemler görülebilir. Ancak her Down Sendromlu bireyde ortopedik problem görülecek diye bir şart yoktur.
Ortopedik problemler olmasa dahi motor planlama, uygulama ve kontrol güçlüklerine bağlı olarak yürümenin gecikmesi yanında, yanlış yürüyüş hareket paternleri geliştirilmesini önlemek, düşmeleri en aza indirmek veya engellemek amacıyla bir fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının değerlendirmesi, uygun gerekli egzersizlerin ve tedavi modalitelerinin reçetelenmesi önemlidir.
Down Sendromlu Çocukların Özellikleri ve Eğitimi
-
Down Sendromlu çocuklarda genelleme yeteneği azdır. Örneğin evde merdivenleri çıkabilen bir çocuk, sokakta bir merdivenle karşılaştığında merdiveni çıkamayabilir ve merdiveni çıkarken ne yapması gerektiğine dair ilk bilginin kendisine verilmesine ihtiyaç duyabilir.
-
En iyi performansı alabilmek için bütün koşulların uygun olduğuna emin olunmalıdır. Açlık, uykusuzluk ve olumsuz dış faktörler öğrenmeyi çok daha zor hale getirir. Tutarlı ve düzenli öğretme metotları Down Sendromlu çocukların her türlü beceriyi kazanmasını kolaylaştırır.
-
Bilgiyi bütün olarak değil parçalara bölerek vermek gerekir. Herhangi bir şeyi öğrenmekte zorlanan Down Sendromlu çocuk, büyük ihtimalle kendisine sunulan bilgiyi ya da beceriyi karmaşık buluyordur. Bu yüzden iki şey bir arada ve aynı anda kendisine öğretilmeye çalışılmamalıdır.
-
Fizyoterapistlerin, anne ve babanın çocuğa yaklaşımına yakın bir tutum sergilemeleri işleri daha da kolaylaştırır. Çocuğun zorlanması yapılacak en büyük hatadır.
-
Her insan farklı olduğu gibi her Down Sendromlu çocuk da farklıdır. Öğretme işleminin ne zaman bırakılacağını belirlemek için çocukların iyi gözlemlenmesi şarttır. Amaç; çocuğun başarılı olmasını sağlamak ve ona özgüven kazandırmak olmalıdır. Bazı Down Sendromlu çocuklar genellikle sadece iki tekrardan sonra sıkılabilirken, bazıları on harekete kadar çabalamaktan gocunmazlar.
-
Zor olan öğretileri en başta yapmak daha mantıklıdır. Çocuk yorulmadan zor hareketlerin yapılması, sonra kolaylara geçilmesi çocuğu ürkütmez ve daha iyi sonuç verir.
-
Down sendromlu çocuklar desteğe bağlanma eğiliminde olduklarından, becerileri kendileri kazanmaları için mümkün olduğunca en az destek kendilerine sağlanmalıdır.
Down Sendromlu Çocuklarda Fizik Tedavi
-
Down Sendromlu çocuğun tedavisinde; fizik tedavi uzmanı, çocuk doktoru, fizyoterapist, dil terapisti, özel eğitimci gibi konusunda uzman kişilerin beraber bulunacağı bir ekip çalışması gerekir.
-
Fizik tedavi, Down Sendromlu çocuklarda motor ve sosyal becerileri kazandırmak için uygulanır.
-
Fizik tedavi uzmanının muayenesi ile ortopedik problemler değerlendirildikten sonra amaç öncelikle yürüme becerisinin kazandırılmasıdır.
-
Ancak bu çocuklarda oturma dengesi de geç gelişebileceğinden öncelikle fizyoterapist üst gövde desteği, sonra orta gövde desteği, daha sonra da sırt, bel ve pelvik desteği sağlayacak egzersizler yaptırır.
-
Down Sendromlu çocuklar ayaklarını genişçe açarak, dizleri gergin olacak şekilde ayakları dışa dönük yürümeyi öğrenirler.
-
Kötü kazanılan yürüyüş paternini düzeltmek daha sonra daha güç olacağından, bu kötü paternin sonraki yaşlarda kireçlenme, bel ve boyun fıtıkları gibi hastalıklara neden olmaması için tedaviye erken dönemde başlanması ve sık kontrollerle yeni egzersiz programlarının eklenmesi önemlidir. Bu açıdan Down Sendromlu çocukların 2. aydan itibaren fizik tedaviye devam etmesi önerilir.Çok erken olduğu düşünülebilir, ancak bebeği erken dönemde takip etmeye başlamak önemlidir.
-
Down Sendromlu çocukların ve dolayısıyla ailelerinin en sık yaşadıkları sorunlardan biri de yüz kaslarındaki hipotonidir. Yemek yemekte zorlandıkları için aileler yemekleri öğütücüden geçirmek zorunda kalırlar ya da çocuklar su içerken yutma işlemini gerçekleştiremediklerinden boğaz tıkanıklığı yaşarlar.
-
Fizyoterapistin bu konuda da çalışma yapması önemlidir.
Down Sendromlu Çocuklara Uygulanan Fizik Tedavide Fonksiyonellik
-
Down Sendromlu çocuklara uygulanan fizik tedavi, onların sadece fiziksel motor becerilerini desteklemeyi amaçlamaz. Aileler fizik tedavide uygulananlar sayesinde çocuklarının neyi ne şekilde öğrenebileceğini de anlama fırsatı yakalar.
-
Fizik tedavi, uzun dönemli fonksiyonellik sağlar. Yani bebekken kazandırılan beceriler ileriki yaşlarda da Down Sendromlu bir bireyin hayatını kolaylaştıracak etkiler yaratır.
-
Okul eğitimi, dil becerileri, sosyal hayata uyum sağlama gibi konularda fizik tedavide öğrenilen motor beceriler bir temel oluşturacaktır.
